Diş dolgusu, çürüyen dişlerin temizlenmesi sonrasında oluşan boşluğa yapılan dolgudur. Çürümeye başlayan bir dişi kurtarmanın ilk yolu çürüğü temizlemektir. Temizlenen çürük sonrası oluşan boşluğa, dişin işlevlerini yerine getirebilmesi için diş dolgusu yapılır. Dolgu için kullanılan jeller kendi başlarına dişte tutunamaz. Bu sebeple diş hekimleri, diş boşluğu kısmında oyuklu çalışmalar yaparak, dolgunun daha sağlam şekilde durması için çalışmalar yapar.
Diş Dolgusu Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Herhangi bir diş tedavisinden sonra, ağız ve diş sağlığına dikkat etmek, hijyen açısından uygun davranmak tedavi için oldukça önemlidir. Dolgu yapıldıktan sonra da dikkat edilmesi gereken bazı noktalar mevcuttur. Bunlar:
Anestezi Etkisi Geçmeden Yemek Yemeyin
Diş dolgusu, anestezi altında yapılmaktadır. Bu sebeple de anestezi etkisi geçmeden yemek yemek, dil ya da dudak ısırmaya yol açabilir. Anestezinin etkisinin geçip geçmediğini kontrol etmek için dudak ya da dili ısırmak oldukça yanlıştır. Çünkü uyuşukluk sırasında hafif gibi görünen ısırmalar daha güçlü olabilir. Uyuşukluk durumunu, parmağınızla dudağınıza dokunarak test edebilirsiniz. Çoğunlukla üst çene operasyonlarından sonra 3 saatte anestezi etkisi geçmektedir. Alt çene arka grup dişlerde bu uyuşukluğun geçme süresi 5-6 saate kadar uzayabilir ancak bu süreler kişiden kişiye değişmektedir.
Çok Sert Cisimler İçin Dişinizi Kullanmayın
Dolgu yapılan dişler, doğal dişler gibi kullanılabilir. Ancak doğal dişlerde olduğu gibi sert cisimlerin ısırılmasından kaçınılmalıdır. Amalgam dolguda 2 saat yemek yenilmemeli ve 24 saat sert gıdalara dikkat edilmeli
Amalgam (gümüş-metal) diş dolgusu kullanımı günümüzde oldukça azdır. Ancak çeşitli durumlarda alternatifi olmayan ve güvenle kullanılabilen bir dolgu türü olduğu için hekim tarafından uygulanması uygun görülebilir. Amalgam dolgu, yemek yenebilecek sertliğe 2 saatte ulaşır. Genel olarak tam sertliğe ise 24 saatte ulaşmaktadır. Bundan dolayı da amalgam dolgu söz konusu ise hasta 2 saat herhangi bir şey tüketmemelidir. Bu süreden sonra da yalnızca yumuşak gıdalar tüketilmelidir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Dolgu dişin canlı dokusuna yakın yapılmışsa, 3 haftaya kadar uzayabilen soğuk ve sıcak hassasiyeti meydana gelebilir. Hassasiyet azalmıyorsa, hekim ile iletişime geçilmelidir.
Diş dolgusu yapıldıktan sonraki ilk 12 saat içerisinde gerek diş etinden gerekse operasyon yapılan dişten kaynaklanan ağrılar için hekim tarafından önerilen ağrı kesicileri kullanabilirsiniz. Dolgu yapıldıktan sonraki günden itibaren halen ağrı kesici kullanmanız gerekiyorsa hekim ile iletişime geçilmelidir.
Hekim dolguyu tamamladıktan sonra diş ve ağızla olan uyumunu kontrol edecektir. Bununla beraber hastanın dolguya daha rahat adapte olabilmesi için cila yöntemi uygulanmaktadır. Ancak cila yapılsa dahi 1-2 haftalık süreçte bu dolgular hastaya yabancı gelebilir. Ancak 2 hafta geçtikten sonra hastanın dişine ya da diline dolgu takılıyorsa mutlaka bir diş hekimine başvurmanız gerekir.
Diş Dolgusu Yapılırken Acır mı?
Diş dolgusu, çürümeye bağlı diş boşluğunu onarmak için kullanılır. Diş hekiminiz, klinik (tıbbi) ihtiyaçlarınıza en uygun diş dolgusunu önerecektir. Bu diş renkli beyaz dolgu içerebilir. Örneğin, ön dişlerinden birine bir dolum yapmanız gerekiyorsa, diş hekimleriniz diş renkli bir dolgu önermiş olabilir, ancak arka dişlerde diş renkli dolguların kullanımı tamamen kozmetik olarak kabul edilir.
- Amalgam dolgu (gümüş renkli): Civa, gümüş, kalay ve bakır dahil bir metal karışımı.
- Kompozit dolgu (diş renkli): Doğal renktedir ve diğer dişlerle uyum sağlar.
- Cam iyonomer dolgu (diş renkli): Dişinize kimyasal olarak tepki veren ve ona yapışan toz cam, ancak zayıf olduğundan sadece bebek (ilk) dişlerde veya diş kenarlarında kullanılır.
Diş dolgusu sırasında diş hekiminin uyguladığı anestezi sayesinde herhangi bir ağrı duyulmaz. Diş dolgusunun amacı, diş çürümelerini veya boşluklarını düzeltmek ve neden olabilecek rahatsızlıkları hafifletmektir. Diş hekimi dişinizi doldurduktan sonra biraz acı veya hassasiyet hissetmenizin çeşitli nedenleri vardır. Diş dolgusu işleminden sonra bir miktar acı veya hassasiyet olması oldukça yaygındır. Ancak diş dolgusundan birkaç gün sonra hâlâ hassasiyet ve ağrınız varsa, diş hekimi ile iletişime geçmek gerekmektedir. Diş dolgusu işlemi tamamlandıktan sonra ağızda ağrı sık görülen nedenlerden biri dolgunun tam olarak yerleştirilmemesi olabilir.
Diş hekiminizin kullandığı doldurma türü aynı zamanda dişte hassasiyet veya rahatsızlık yaratabilir. Örneğin, dolguda bir kompozit malzeme kullanıldığında duyarlılık oldukça yaygındır. Sebepleri ise:
Diş dolgularına karşı alerjik reaksiyon: Bazı insanlar gümüş gibi dolgularında kullanılan malzemeye alerjik reaksiyonlar gösterir. Bir oyuğu doldurduktan sonra ağrıdan kaçınmaya yardımcı olmak için doldurma seçeneklerinizi tartışırken diş hekiminize herhangi bir alerjiniz olup olmadığı hakkında bilgi vermeniz gerekmektedir.
Çatlak veya gevşek diş dolguları: Dolgu işlemi dişe uygun şekilde uymuyorsa veya çatlaklar oluşursa boşluk doldurulduktan sonra diş ağrısı ortaya çıkabilir. Diş ağrınızın çatlamış veya hasarlı bir dolumdan kaynaklandığından şüpheleniyorsanız diş hekiminize başvurun.
Diş hassasiyeti: Diş dolgusundan sonra diş sıcak ve soğuk gıdalar, hava sıcaklığı ve ısırma basıncı için daha duyarlı olacaktır. Bir boşluğu doldurduktan sonra bu diş ağrısı türü birkaç hafta içinde çözülmelidir. Değilse diş hekiminize başvurun.
Boşluk belirtileri yaşıyorsanız, dişlerinizde veya diş etlerinde ağrı olabilir. Boşluk ağrısı giderme, diş çürümesinin derecesine bağlıdır. Boşluk semptomlarınız hafif veya şiddetli olursa olsun, dolum yapmanız gerekebileceğinden diş hekimini ziyaret etmelisiniz.
Diş Dolgusu Hangi Durumlarda Yapılır?
Travma ve çürük gibi faktörler; dişlerin iç bölümlerindeki pulpanın yani sinirlerin iyileşmeyecek şekilde zarar görmesine sebep olur. Bu durumun neticesinde ise kanal tedavisi ve dolgu kaçınılmaz hale gelir. Kanal tedavisi ve dolgu aşamasına ulaşmamak için ağız ve diş sağlığı oldukça önemlidir. Günümüzde diş ve ağız sağlığına çok fazla dikkat edilmediğinde sorunlar kısa sürede ortaya çıkar. Bu şikayetlerin hafife alınması ve tedavi edilmemesi durumunda ise dolguya ve hatta kanal tedavisine uzanan işlemler gerekebilir. Dolgu Dolgusu Yapılırken Acır mı? Ayrıca kanal tedavisi uygulanmadığında ise dişlerin çekilmesi gerekebilir.
Diş Hekimi Çürükleri Nasıl Tespit Eder?
Gözlem: Dişlerde meydana gelen bazı belirtiler çürüme olduğunu ortaya koyabilir. Oluşan renklenmeler, çürüklerin ilk belirtisidir. Diş hekimleri, sond adı verilen sivri uçlu metal aleti kullanır ve olası çürük işaretlerini tespit eder. Sağlıklı diş minesi sert bir yapıya sahiptir ve sondun yarattığı baskıya direnç gösterir. Çürük mine ise yumuşak olup, aletin içe girmesini sağlar.
Çürük Boyası: Çürük boyası ile dişler çalkalanır. Boya çürük yerlere yapışır ve tanının koyulmasına destek olur. Sağlıklı alanlarda bu boya kalmaz.
Röntgen: Röntgen diş hekimlerinin yüzeyde mevcut olmayan çürükleri tespit etmesine destek olur. Ancak röntgen küçük çürükleri görmekte daha az başarılıdır. Şayet dişte dolgu varsa, çürüklerin görülmesi zorlaşabilir. Dişlerde meydana gelen çürümeler, dolgu için tek sebep değildir. Diğer sebepler:
- Çatlak veya kırık dişler,
- Tırnak yeme alışkanlıkları,
- Diş gıcırdatma (bruksizm) alışkanlıkları, olarak sayılabilir.
Diş Çürüğü Bulaşıcı mıdır?
Bebek doğduğu zaman ağız içi sterildir, çürüğe neden olan bakteriler içermez. İlerleyen dönemlerde çevreden veya aile bireylerinden, genelde de anneden bebeğe bakterinin aktarılması ile ağız içinde çürük oluşumuna yatkın bir ortam oluşur.
Bakteri aktarımı genellikle tükürük yoluyla gerçekleşmektedir. Aile bebeği beslerken biberon, emzik, kaşığı kendi ağızlarıyla temas ettirmemeli, bebeği dudaktan öpmemelidirler. Aksi halde çürüğe neden olacak bakterilerin bebeğe aktarılmasına neden olunur.
Ön Diş Dolgusu Nasıl Yapılır?
Ön dişler, çeşitli sebeplerle çürüyebilir ya da kırılabilir. Bu alanda meydana gelen çürükleri iyileştirmek için estetik dolgu yöntemleri uygulanır.
Dolgu maddeleri, günümüzde teknolojik yöntemlerle sağlanmaktadır. Bu maddelerin büyük bir kısmı dişe tutunmaktadır. Yapışma yöntemleri daha nadir tercih edilir. Bu sebeple de hekim dolguyu yaparken bazı önlemler almalıdır. Bu önlemler, koruyucu oyukların hazırlanması ile sağlanır. Dolgu yaparken en önemli faktör, en sağlıklı ve en uygun kavitelerin hazırlanması ve diş şeklinin korunmasıdır.
Ön Diş Dolgusunda Hangi Maddeler Seçilir?
Dolgu maddesini tercih ederken, diş hekimleri maddenin arka dişlerde çiğneme gücüne dayanabilmesine dikkat ederken, ön dişlerde de doğallığı ön planda tutar. Dişe ve diş özüne kayıp vermeyecek maddeler tercih edilir.
Ön Diş Dolgusuna Bakım Nasıl Yapılmalıdır?
Düzenli olarak diş kontrollerine gitmek oldukça önemlidir. Diş doktoru denetim aşamasında dolguları kontrol eder. Diş doktoru dolgunun çatladığını ya da sızıntı yaptığından şüpheleniyorsa röntgen çekilmesi gerekebilir. Aşağıdaki durumlarda mutlaka hekime başvurulmalıdır:
- Dişte hassaslık varsa
- Çatlak varsa
- Dolgunun bir parçası düşmüşse
Dolguların daha uzun süre, sağlıklı bir şekilde kullanılmaları ve silme amaçlı düzenli hekim ziyareti, dişlerin fluoridli macunla fırçalanması ve gün içerisinde en az bir kere diş ipi kullanılması oldukça önemlidir. Fluorid dişleri güçlendirir ve olası çürükleri önlemeye yardımcı olur.
Diş Dolgusu: Siyah mı, Beyaz mı?
Teknolojide yaşanan gelişmeler, diş hekimliğinde de etkisi göstermektedir. Bu gelişimler, diş dolgularını da etkilemektedir. Malzeme teknolojisindeki bu hızlı gelişime rağmen çoğu diş hekimi eski alışkanlıklarını koruma alışkanlığı gösterebilir. Bu malzemelerden belki de ilk akla geleni amalgam dolgulardır. Amalgam 1880’lerden günümüze dek uzun yıllar boyunca diş dokusu kayıplarının telafisinde vazgeçilmez bir materyal olarak karşımıza çıkar. İçeriğinde yer alan antimikrobiyal özellikli maddeler sayesinde etrafında bakteri tutmaz. Bu sebeple de özellikle ağız hijyeni düşük bireylere uygulanan restorasyonlarda diş hekimleri tarafından daha güvenilir olarak tercih edilebilir.
Amalgam dolgulardaki estetik dezavantajlar, uygulama sırasında dişin sağlam dokularından da bir miktar aşındırma gerektirmesi ve içeriğindeki civanın olası zararlarına karşı mevcut olan endişeler sebebiyle de materyal olarak kompozit dolgular geliştirilmiştir.
Siyah Dolgu Nedir, İçeriğinde Ne Bulunmaktadır?
Amalgam dolgular, bilinen en eski dolgu maddesidir. İçinde civanın da yer aldığı birden fazla metalin karışımıyla elde edilmektedir. Zaman zaman amalgam dolgular çeşitli ülkelerde yasaklanmıştır. Türkiye’de, Amerika’da ve Avrupa’da hala kullanılan bir dolgu maddesi olmasına rağmen İskandinav Ülkeleri’nde kullanılmaz. Bu sebeple de yaygın olarak tercih edilmez.
Beyaz Diş Dolgusu Nedir?
Kompozit dolgular, neredeyse 50-60 yıldır kullanılan bir dolgu çeşidi olarak karşımıza çıkar. Dolgu için en ideal ve uygun madde her hasta için değişebilir. Bundan dolayı da standart bir dolgudan bahsetmek doğru olmayacaktır. Ancak beyaz diş dolgusu daha yaygın olarak tercih edilir. Bunun sebebi ise doğal durması ve estetik açıdan daha uygun olmasıdır.
Diş Hekimi, Hastaya Hangi Dolgu Çeşidini Uygulayacağını Neye Göre Belirler?
Diş hekimi bu aşamada; çürüğün konumuna, çürük durumuna, çevre dişlere ya da dişin canlı dokuya olan uzaklığına göre belirlenmektedir. Bu faktörler sonucunda ise hangi dolgu çeşidinin uygulanacağına karar verilir. Diş hekimi; estetik açıdan daha iyi ve sağlıklı görünmesi sebebiyle beyaz dolguları tercih eder. Fakat hangi dolgunun daha iyi olacağına ise hastaya göre ve dişin durumuna göre karar verilmektedir.
Çocuklarda Diş Dolgusu
Çocukların diş temizlik alışkanlıklarını tek başına idame ettirecekleri yaşa kadar, diş çürüklerinden aile sorumludur. İlk dişlerin çıkmasından itibaren ağız ve diş hijyeni aile tarafından mutlaka sağlanmalıdır. Aksi halde çürükler oluşur. Süt dişlerindeki çürükler, kalıcı dişlerin çapraşık olmasına yol açabilir. Çocuklar için diş tedavilerinde en önemli unsur koruyucu tedavilerdir. Çürük oluşumunu önlemek için bu tedaviler önem teşkil eder.
Çocuklara yapılan diş tedavileri 2 sınıfta incelenebilir. Bunlar:
- Koruyucu Hekimlik (çürük vs gibi problemlerin oluşmasını engellemek)
- Tedavi Edici Çocuk Diş Hekimliği (var olan çürük gibi problemlerin tedavisi)
Koruyucu Diş Hekimliği Nedir?
Koruyucu diş hekimliği çocuklar için büyük önem taşır. Herhangi bir zahmeti olmayan, maliyeti düşük ve acısız uygulamalar olduğu için de koruyucu diş hekimliği küçük yaşlarda başlamalıdır.
Flor Uygulaması Nedir?
Florid, diş macunlarının içinde mevcut olan, dişleri çürüğe karşı daha sağlam bir konuma sokan bir mineraldir. Suda ve bir çok gıdada flor mevcuttur. Florid dişler üzerine direkt olarak uygulandığında, dişlerin güçlenmesini sağlar. Ancak doz aşımı önemli bir konu olduğu için mutlaka bir uzman tarafından uygulanması gerekir.
Nasıl Yapılır?
Flor oldukça kolay bir şekilde uygulanmaktadır. Diş macunun diş üzerine sürülmesi gibi florid heli sürülür, birkaç dakika beklenir. Ancak yalnızca uzmanlar tarafından yapılması gerekir.
Ne Zaman Yapılmalıdır?
Çocuğun 3 yaşına basmasından itibaren başlanabilir. 3-6 ayda bir yapılması çürük oluşumunu engelleyecektir.
Çürüyen Süt Dişine Dolgu Yapılır mı?
Çürüyen süt dişine dolgu yapılması önemlidir. Ancak süt dişin düşme zamanı gelmemişse ya da dolgu ile tedavi sağlanmayacak durumda ise, çekilmesi gerekiyorsa, yer tutucu adı verilen apareyler yerleştirilmelidir. Aksi halde, kalıcı dişlerin sıralaması bozulur ve şekilde bozuklukları meydana gelir. En kısa süre içerisinde pedodonti konusunda uzman bir hekime başvurulması gerekir.